این اختلال یک بیماری روانی و خلقی محسوب شده و اغلب در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل دوران بزرگسالی در افراد پدید میآید. اما این بدان معنا نیست که در افراد مسن یا کودکان اتفاق نمیافتد. مهمترین انواع آن اختلال دوقطبی نوع اول و دوم است که ممکن است به بستری شدن فرد بیمار منجر شوند.
اختلال دو قطبی یکی از بیماریهای روانی است که افراد زیادی در جهان با آن دستوپنجه نرم میکنند. این بیماری با نام دیگری نیز شناخته میشود: افسردگی ـ شیدایی
manic depression البته این نام قدیمیتر است. نام اختلال دو قطبی disorder Bipolar بوده و به عقیدهی برخی متخصصین میتواند هر شخصی را در هر سنی درگیر خود کند.
فردی که به این اختلال دچار است در خلق وخوی خود فراز و فرودهای شدیدی را بین دو حالت افسردگی و شیدایی احساس میکند. به طوری که این حالات میتوانند ساعتها تا ماهها نیز طول بکشند.فرد مبتلا به این اختلال دچار حالات مختلفی میشود. این حالات به دو دسته شیدایی و افسردگی تقسیم میشوند. به حالت شیدایی مانیا (Mania) هم گفته میشود. این دو حالت به صورت تناوبی در تکرارند. حالت شیدایی (بالا رفتن خلق) حالتی است که در آن فرد دارای میزان انرژی، نشاط و شادابی بالایی است. در حالت افسردگی (پایین آمدن خلق) فرد دچار بدبینی، کمبود انرژی و منفیگرایی میشود.
علل بیماری دو قطبی:
نشانههای بیماری اختلال دوقطبی:
همانطور که گفتیم کسانی که به اختلال دوقطبی دچار میشوند در هر دورهای دارای رفتارهای متفاوت هستند. برای نمونه بعضی از آنها در در فصلهایی مانند تابستان و بهار به حالت شیدایی یا مانیا دچار میشوند و در فصلهای پاییز و زمستان به حالت افسردگی.
البته باید دانست که این موضوع برای تمامی افراد یکسان نیست و طول هر دوره، حالات اشخاص مختلف با هم فرق دارد. از طرفی علائم و نشانههای این اختلال در دو حالت شیدایی و افسردگی با همدیگر متفاوت است. علائم برای دوره مانیا یا شیدایی به صورت زیر است:
اعتمادبهنفس بالا
احساس خوشی و نشاط فراوان
افزایش فعالیتهای فیزیکی
تندتند حرف زدن
افزایش میزان انرژی در بدن
بالا رفتن میزان انرژی جنسی
احساس پریشانی
اختلالات خواب (به دلیل میل برای انجام فعالیتهای زیاد احساس بینیازی از خواب دارند)
اما در زمان افسردگی این نشانهها متفاوت و به شرح زیر است:
احساس غمگین بودن بسیار زیاد
احساس ناامیدی
میل به خودکشی
خستگی بیش از اندازه
داشتن احساس درد (بدون وجود درد حقیقی در بدن)
کاهش بهرهوری در کارهای روزمره
ناتوانی در تمرکز بر روی کارها یا موضوعات
بیعلاقگی به انجام کارهای روزانه خود
بدخوابی
بیمیلی به غذا (یا در مواردی پراشتهایی)
اختلال شخصیت مرزی یا BDP ، یک بیماری روانی است که با تغییرات شدید خلقی و تغییر در تصویر و رفتار فرد همراه است و جزء شایع ترین اختلال شخصیتی محسوب می شود.
افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند، شخصیتی حساس و شکننده ای دارند، درواقع رفتارهای تکانشی، پرخطر و ناپایداری دارند و اضطراب، افسردگی و عصبانیت را تجربه می کنند که بین چند ساعت تا چند روز هم طول می کشد. هم چنین این افراد وقتی تنها هستند به حضور دیگران نیاز شدیدی پیدا می کنند و وقتی با دیگران هستند در برقراری ارتباط با آنها دچار مشکل می شوند. در واقع شخصیت این افراد مانند کش است که بین تنهایی و بودن با دیگران در حال نوسان است و در روابط بین فردی، عواطف و هویت خود، بی ثباتی وجود دارد.
اختلال شخصیت مرزی معمولا از اوایل بزرگسالی شروع می شود و علائمی مانند خودکشی، آسیب رساندن به خود، ایجاد زخم و خراشیدگی بر روی انگشتان یا اندام های بدن، عصبانیت ها و پرخاشگری های سنگین، ولخرجی های بیش از حد، تمایل شدید به مصرف مواد مخدر، دزدی از اموال دیگران، رانندگی های تند و سریع را از خود نشان می دهند. این کارها را با انگیزه فریب دادن دیگران و رفع احساس پوچی انجام می دهند.
بی ثباتی عاطفی، یکی از ویژگی های اصلی اختلال شخصیت مرزی است، چنین افرادی به محیط اطراف خود بسیار حساس هستند، تصور بدی نسبت به خود دارند و تمایل زیادی نسبت به خودکشی دارند. آنها ترس شدیدی از تنهایی و جدا ماندن از دیگران دارند و به شدت برای جلب توجه دیگران تلاش می کنند به همین دلیل رابطه عاطفی با افراد دارای شخصیت مرزی بسیار می تواند مشکل ساز باشد، مثلا می توانند رفتار های زیر را در این زمینه مرتکب شوند:
به طور مداوم به فرد پیام کوتاه بفرستند یا تماس بگیرند.
رفتارهای افراطی مانند خودکشی و خودزنی را انجام دهند حتی اگر طرف مقابل قصد ترک کردن آنها را نداشته باشد.
نیمه شب، بی موقع با طرف مقابل تماس تلفنی بگیرند.
به علت اینکه در روابط خود با دیگران احساس ناامنی می کنند، به دلیل ترس از طردشدن، خودشان تصمیم می گیرند رابطه با دیگران را قطع کنند.
افراد مبتلا به BPD همچنین مستعد ابتلا به دیس فوریا (یک ناراحتی عمومی یا نارضایتی از زندگی) و افسردگی هستند. علاوه بر این ترجیح می دهند که احساسات واقعی و مشکلات خود را از دیگران پنهان کنند.
به طور خلاصه می توان علائم اختلال شخصیت مرزی را نام برد:
بی ثباتی عاطفی
خودکشی کردن
بروز رفتارهای خطرناک مانند خودزنی های مکرر
ترس شدید از تنهایی و طردشدگی
رفتارهای تکانشگری شدید مانند خرج کردن پول به طور بیش از حد
احساس پوچی شدید
پرخاشگری کنترل نشده
اختلال شخصیت بدبین ( پارانوئید )
اختلال شخصیت پارانوئید، مجموعه ای است از شرایطی که با طرز فکر غیر عادی و غیر طبیعی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال، از بدگمانی، بی اعتمادی و شک به دیگران رنج می برند، حتی زمانی که دلیلی برای مشکوک بودن وجود ندارد. این اختلال در اوایل بزرگسالی ظاهر می شود و در مردان بیشتر از خانم ها شایع می باشد. برای تشخیص و درمان این بیماری باید به بهترین روانپزشک مراجعه کرد.
در اختلال شخصیت پارانوئید، فرد مبتلا، در موقعیتهای مختلفی مانند وقتی که مردم او را نگاه، یا بر خلاف میلش رفتار یا عمل میکنند، احساس میکند که تحت خطر و تهدید قرار گرفته است در حالی که چنین چیزی حقیقت ندارد.
نمونه بالینی شدید پارانوئید، یک بیماری نادر در سلامت روان است که در آن، فرد باور دارد که دیگران بیانصاف هستند، دروغ میگویند یا عمداً سعی میکنند به او آسیب برسانند، اما هیچ سند و مدرکی ندارد. به علاوه فرد به هیچ عنوان نمیپذیرد که شک و ظن وی کاملا بیاساس است و احساس میکند حق با خودش است
اختلال شخصیت پارانویید یا شکاک اساسا “شخصیت” واژه ای کلى است که برای توصیف الگوهای بارز رفتاری فرد در پاسخ به تجارب درون ذهنی یا بیرونی فرد به کار می رود و این الگوها قابل پیش بینی و پایدارند. به عبارتی براساس این ویژگی ها تا حدى می توان رفتار فرد را در مواجهه با بسیارى شرایط تا حدى پیش بینى کرد. اختلال شخصیت زمانی تشخیص داده میشود که اختلاف رفتارهای فرد فراتر از حد تغییرات مشاهده شده در اکثر مردم باشد و یا به شکلی باشد که موجب ناراحتی برای فرد یا اطرافیان نماید.
علائم و نشانه های اختلال شخصیت پارانوئید:
یکی از علائم مهم پارانویا عدم اطمینان و شک و بدبینی قوی به افراد است به طوری که احساس ترس و عصبانیت شدید دارند و گویی به آنها خیانت شده است. این افراد نمی توانند آرامش داشته باشند و فرد مورد نظر را ببخشند. مدام در این فکر هستند که از آنها سوء استفاده می شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معتقدند که دیگران قصد آسیب زدن به آن ها را دارند. این قبیل افکار می تواند مشکلات و تداخلاتی را در ارتباطات آن ها ایجاد کند. افراد مبتلا به این اختلال:
نسبت به تعهد، وفاداری و اعتماد دیگران شک دارند و معقدند که آن ها را فریب می دهند.
تمایلی به در میان گذاشتن راز خود با دیگران ندارند، چرا که می ترسند از این اطلاعات بر علیه خودشان استفاده شود.
به شدت حساس هستند و روحیه انتقاد پذیری پایینی دارند.
حملاتی را که به شخصیت آن ها می شود به خوبی درک می کنند.
شک و بدگمانی های تکراری دارند، با این که دلیلی برای شک وجود ندارد.
در روابط خود سرد هستند و فاصله را با دیگران رعایت می کنند.
نمی توانند خود را در بروز مشکلی دخیل بدانند و معمولا بر این باورند که حق با آن هاست.
به سختی آرام می شوند.
علائم اختلال شخصیت پارانوئید:
اختلال شخصیت اسکیزوئید : Schizoid personality disorder
اختلال شخصیت اسکیزوئید (SPD) بیماری روانی مزمن و فراگیری است که با انزوای اجتماعی و احساس بیتفاوتی نسبت به آدمهای دیگر خود را نشان میدهد. افراد مبتلا به این اختلال دورافتاده از دیگران و منزوی به نظر میرسند. اینها تمام نشانههای اختلال اسکیزوئید نیست. در این مقاله، توضیحات کاملی درباره آن داده شده و تأکید میگردد که برای پیگیری وضعیت روان و رسیدگی به بیماریهای این حوزه باید به متخصص روانشناس مراجعه شود.
اسکیزوئید نوعی اختلال است که مبتلایان به آن، الگوهای رفتاری و عملی متفاوتی نسبت عرف و هنجارهای جامعه دارند. نبود انعطافپذیری در روحیه و رفتار این بیماران باعث بروز مشکلاتی نظیر استرس شدید میشود و در روند زندگی طبیعی آنها اختلالات شدیدی به وجود میآورد.
مبتلایان به اختلال اسکیزوئید مهارتهای اجتماعی کافی ندارند و نمیتوانند وارد ارتباطات سالم با دیگران شوند. برخلاف بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب، این دسته از افراد از وضعیت نامطلوب خود ناآگاه هستند. کسانی که به اختلالات روانی دیگری مانند اضطراب و افسردگی دچارند، به خوبی میدانند که اسیر وضعیتی غیرعادیاند اما نمیتوانند آن را کنترل کنند.
کسانی که درگیر اختلال اسکیزوئید هستند، از علائم و مشکلات خود بیخبر هستند و به آنها واقف نیستند. از آنجایی که از اختلال خود بیخبر هستند، معمولاً به دنبال درمانش هم نمیروند.
افرادی درگیر با این اختلال از نظر دیگران عجیب به نظر میرسند و رفتارهای نامتعارفی دارند. این اشخاص نسبت به برقراری روابط با آدمهای دیگر بیمیل و منزوی هستند. در ابراز احساسات هم ضعیفاند و نمیتوانند با آدمها ارتباطی خوشایند برقرار کنند.
علائم و نشانههای اختلال اسکیزوئید:
اختلال شخصیت ضد اجتماعی Antisocial Personality Disorde:
فرادی که مبتلا به این اختلال هستند، درستی یا نادرستی رفتارشان اصلاً برایشان اهمیتی ندارد. آنها اغلب بیاحساس هستند، بهطرز بیرحمانهای نسبت به دیگران با بیتفاوتی رفتار میکنند، حقوق و احساسات آنها را نادیده میگیرند و هیچگاه احساس گناه یا عذاب وجدان ندارند. افراد سایکوپات ممکن است دروغ بگویند، رفتار پرخاشگرانه یا خشونتآمیز داشته باشند و به اطرافیان خود آسیب جسمی یا روحی وارد کنند. اینگونه افراد معمولاً عواقب رفتار و اعمال خود را نیز نادیده میگیرند و به همین دلیل انجام هیچ رفتاری از طرف آنها بعید نیست.
افرادی که اختلال شخصیت ضد اجتماعی دارند از هنجارهای اجتماعی و قوانین پذیرفتهشده پیروی نمیکنند. به همین دلیل ممکن است قانون را زیر پا بگذارند، در فعالیتهای مجرمانه شرکت کنند و درنهایت به زندان بیفتند. این افراد معمولاً اعتیاد به مصرف مواد مخدر و الکل نیز دارند. درنهایت به دلیل داشتن این ویژگیها، افراد مبتلا به این اختلال معمولاً نمیتوانند در برابر خانواده، محیط کار یا مدرسه مسئولیتپذیر باشند و از پذیرفتن مسئولیت اعمال خود امتناع میکنند.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی اغلب در دوران کودکی شروع میشود. در دوران کودکی، کسانی که به این اختلال مبتلا میشوند، معمولاً انفجارهای خشمگینی را تجربه میکنند، نسبت به حیوانات ظلم میکنند و توسط همسالان خود به عنوان قلدر توصیف میشوند. کودکانی که این علائم را نشان میدهند به عنوان مبتلا به اختلال سلوک تشخیص داده میشوند.
اگرچه این بیماری ممکن است در دوران کودکی شروع شود، اما نمیتوان آن را قبل از ۱۸ سالگی بهطور جدی تشخیص داد. برای اینکه ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشخیص داده شود، باید فرد قبل از ۱۵ سالگی بیاعتنایی و تجاوز به حقوق دیگران را نشان دهد. حداقل یکی از هفت علامت زیر نشاندهندهی این بیاعتنایی است:
علاوه بر نشاندادن حداقل یکی از این علائم، فرد باید حداقل ۱۸ سال داشته باشد و رفتارهای ضد اجتماعی را در نتیجه بیماریهای دیگری مانند اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی از خود نشان ندهد. علائم برخی از اختلالات مانند اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال سوءمصرف مواد ممکن است شبیه به ASPD باشند، بنابراین برای تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی مهم است که متخصص روانشناس یا روانپزشک دقت کافی را داشته باشد.
خصوصیات و ویژگیهای بالینی سایکوپات (ASPD)
خصوصیات بالینی اختلال شخصیت ضد اجتماعی براساس DSM۵ موارد زیر را در برمیگیرد:
ش
پیامدها و اثرات اختلال شخصیت ضد اجتماعی:
اثرات اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اینها پیامدهای اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند که اغلب منجر به مشکلات عمده در بسیاری از زمینههای زندگی میشوند.
دیدگاهتان را بنویسید